7 راز پرورش بچه ها شاد که والدین پیروز می دانند - مجله تصویر و سرگرمی

چه چیزی باعث شادی بچه ها می شود؟

همه والدین آرزوهای یکسانی برای فرزندانشان دارند؛ می خواهند فرزندانشان در زمینه های مختلف به بهترین شکل رشد کنند، رویاهای خودشان را دنبال کنند و به پیروزیت برسند. اگر چه همه والدین می خواهند فرزندانشان خرسند باشند اما این پرسش پیش می آید که چقدر در رسیدن به این هدف پیروز هستند؟ آیا والدین می توانند در پرورش بچه ها شاد نقش موثری داشته باشند یا شادی، یک امر ذاتی است؟

بچه ها از بدو تولد روحیات متفاوتی دارند. بعضی غمگین تر و بعضی شادتر هستند. بعضی از بچه ها وقتی بیدار می شوند، بدخلقی می کنند در حالی که بعضی دیگر با لبخند بیدار می شوند و با خوش رویی سلام می کنند. اگر چه این تفاوت های اخلاقی تا حدی با مسائل ژنتیکی ارتباط دارند اما قابل تغییر هستند. به عبارت دیگر، بچه ها برای همیشه روحیاتی از پیش تعیین شده ندارند. برای نمونه، شاید کودکی گرایش ژنتیکی به افسردگی داشته باشد اما ژن ها انعطاف پذیر هستند و شرایط محیطی می تواند روی آن ها تأثیر بگذارد. در نتیجه، محیط می تواند افسردگی ژنتیکی کودک را تا حد زیادی کاهش دهد یا حتی آن را تشدید کند. پژوهش های اجرا شده به وضوح نشان می دهند، بدون در نظر دریافت مسائل ژنتیکی، بچه ها خرسندی که روحیه خوبی دارند در خانواده هایی زندگی می کنند که خرسند هستند و روحیه خوبی دارند.

اما چگونه می توانید خانه را به فضایی شاد برای بچه ها تبدیل کنید و بچه ها شاد تربیت کنید؟ راه چارههای پیشنهادی ما را دنبال کنید؛ این راه چارهها، مهارت کودک برای داشتن تجربیات لذت بخش را تقویت می کند.

1. به تقویت روابط اجتماعی فرزندتان کمک کنید

مطمئن ترین راه برای ارتقای سطح سلامت عاطفی در بچه ها که نتایج دائمی داشته باشد، کمک به آن ها برای برقراری ارتباط با دیگران است؛ ارتباط با والدین، سایر اعضای خانواده، هم سالان، همسایه ها، مربیان و حتی حیوانات خانگی. به نظر بعضی از روان شناسان، افرادی که در بزرگسالی شادتر هستند، در کودکی روابط بیشتری با دیگران داشته اند. در مطالعه ای با موضوع سلامت نوجوانان، 90000 نوجوان مورد مطالعه قرار دریافتد. نتیجه این مطالعه نظر روان شناسان را تأیید کرد. برقراری رابطه با دیگران و به تبع آن داشتن احساساتی مانند درک شدن، دوست داشتن، دوست داشته شدن، تأیید شدن و دیده شدن، بزرگترین محافظ در برابر پریشانی ذهنی، افکار خودکشی و رفتارهای پر خطر مانند سیگار کشیدن، مصرف الکل و اعتیاد به مواد مخدر است.

خوشبختانه والدین می توانند مهم ترین ارتباط بچه ها یعنی ارتباط با والدین را به راحتی تقویت کنند. بعضی از روان شناسان برای تقویت رابطه والدین با بچه ها، راه چاره دوستی بیشتر را ارائه می دهند. معمولا بچه ها با افرادی که به آن ها علاقه بیشتری دارند رابطه بهتری برقرار می کنند. همه والدین بچه ها خود را دوست دارند اما این دوست داشتن کافی نیست؛ بچه ها باید این دوست داشتن را احساس کنند تا علاقه آن ها هم بیشتر شود. می توانید از راه چارههای زیر کمک بگیرید:

• هر زمانی که می توانید کودکتان را در آغوش بگیرید.
• با مهربانی به گریه های کودکتان پاسخ دهید.
• با صدای بلند برای کودکتان قصه بخوانید.
• کودکتان را هنگام غذا خوردن تنها نگذارید و اگر می توانید همراه با او غذا بخورید.
• هنگام خوابیدن مدت بیشتری کنار کودکتان بمانید.
• با کودکتان بازی کنید و در سرگرمی های او مشارکت کنید.

پژوهش های اجرا شده در 50 سال اخیر نشان می دهد روابط اجتماعی یکی از مهم ترین عوامل تأثیر گذار روی شاد بودن افراد است. نکته جالب این است که نه تنها کیفیت روابط تأثیر دارد بلکه کمیت روابط هم تأثیر دارد. هرچه کودک روابط بیشتری برقرار کند، شادتر خواهد بود و شما به عنوان والدین باید فرصت ایجاد این روابط محبت آمیز را برای کودک فراهم کنید.

2. سعی نکنید فرزندتان را خرسند کنید

شاید تعجب کنید اما بهترین کاری که می توانید برای شادی طولانی مدت فرزندتان و پرورش بچه ها شاد انجام دهید این است که تلاش برای خرسند کردن او در کوتاه مدت را کنار بگذارید. اگر برای بچه ها شرایطی را فراهم کنید که همه خواسته های آن ها در اختیارشان باشد، این همان چیزی است که آن ها انتظار دارند اما فراموش نکنید که دنیای واقعی اینگونه نیست. توجه به این نکته مهم است؛ شما مسئول خرسند کردن فرزندتان نیستید. والدینی که نسبت به احساسات فرزندشان احساس مسئولیت می کنند، به سختی اجازه می دهند تا فرزندشان خشم، غم یا ناامیدی را تجربه کند. این والدین خیلی زود وارد عمل می شوند تا هر چیزی که باعث رضایت فرزندشان می شود را به او بدهند و هر چیزی که باعث پریشانی او شده است را از او دور کنند. متأسفانه، بچه های که راه چارههای صحیح برای مقابله با احساسات منفی را یاد نمی گیرند، در نوجوانی و بزرگسالی، آسیب پذیرتر هستند.

وقتی بپذیرید که نمی توانید یک احساس شادمانی همیشگی برای فرزندتان ایجاد کنید، به احتمال زیاد تلاشتان را متوقف می کنید و از موضع اشتباهی که در آن قرار گرفته اید عقب نشینی خواهید کرد. در این صورت می توانید به فرزندتان اجازه دهید که مهارت های مقابله ای و تاب آوری روانی را در خودش پرورش دهد. فرزند شما در آینده با چالش های زندگی روبه رو خواهد شد و این یک فرایند اجتناب ناپذیر است.

3. خودتان هم باید شادتر باشید

در حالی که وظیفه تربیت بچه ها با والدین است اما والدین در قبال خودشان هم مسئولیت دارند. از آن جایی که بچه ها به والدین توجه می کنند و بسکمک از رفتارها و احساسات آن ها تقلیدی است، روحیه والدین هم اهمیت دارد.

بر اساس مشاهدات بالینی، والدینی که روحیه خوبی دارند، معمولا فرزندان خرسندی دارند، در حالی که میانگین ابتلا به افسردگی در فرزندانی که والدین افسرده دارند دو برابر بیشتر از دیگران است. در نتیجه، بهترین کاری که می توانید برای ارتقای سطح سلامت عاطفی فرزندتان انجام دهید، این است که مراقب سلامتی عاطفی خودتان باشید؛ برای استراحت و آرامش خودتان و شاید مهم ترین مسأله یعنی ارتباط با همسرتان وقت بگذارید. سعی کنید رابطه بین خودتان را تقویت کنید. مطالعات نشان داده اند والدینی که رابطه خوب و همراه با تعهدی دارند، در بیشتر موارد، فرزندان آن ها هم خرسند تر هستند.

4. رفتارهای صحیح را تحسین کنید

نباید تعجب کرد که مطالعات علمی رابطه ای همیشگی بین عزت نفس و خرسندی را تأیید می کنند. بچه ها نمی توانند یکی از این ها را بدون دیگری داشته باشند. بیشتر والدین این مطلب علمی را به تجربه درک کرده اند و به همین دلیل تشویق، بخشی از راه چاره تربیتی آن ها شده است. البته در این میان والدینی هم هستند که در تشویق بچه ها زیاده روی می کنند. تشویق بیش از اندازه می تواند نتیجه معکوس داشته باشد.

کودکی که دائما مورد تشویق قرار می گیرد، هر کاری می کند تا رضایت والدین را جلب کند. در واقع او می ترسد محبت والدین را از دست بدهد و این آغاز فرایندی است که در آینده نتیجه ای جز اعتماد به نفس پایین نخواهد داشت. همچنین تشویق ویژگی های خاص مانند زیبایی ظاهری، هوش یا توان جسمانی هم می تواند این نتیجه را داشته باشد. اگر بچه ها با این اعتقاد بزرگ شوند که ارزش آن ها به همین چیزهای خارج از کنترل و گذرا بستگی دارد؛ اعتماد به نفس آن ها در آینده تضعیف می شود.

برای نمونه، وقتی فرزندتان را برای زیبایی ظاهری اش تحسین می کنید، از خودتان بپرسید در آینده که این زیبایی به مرور زمان کمتر می شود چه اتفاقی رخ می دهد؟ آیا با چندین عمل زیبایی، احساس باارزش بودن دوباره ایجاد می شود؟

جالب است بدانید پژوهش ها نشان داده اند بچه های که به دلیل باهوش بودن مورد تشویق قرار می گیرند، از ترس اینکه در صورت عدم پیروزیت، کم هوش تر قلمداد شوند و اهمیت کمتری به آن ها داده شود، به لحاظ فکری ترسو می شوند.

البته راه چاره این مسأله کنار گذاشتن تشویق ها نیست بلکه باید بچه ها را هدفمند تشویق کنید. به جای پیروزیت ها، تلاش ها را مورد تشویق قرار دهید. باید خلاقیت، پشتکار و تلاش پیگیرانه را بیشتر از نتیجه آن ها تشویق کنید.

هدفی که باید والدین آن را دنبال کنند، پرورش ذهنیت های صحیح در کودک است. فرزند شما باید باور کند که با سخت کوشی و ممارست می تواند به پیروزیت های بزرگی برسد و داشتن استعداد ذاتی به تنهایی کافی نیست. مطالعات نشان دادند بچه های که این ذهنیت را دارند، عملکرد بهتری از خودشان نشان می دهند و از فعالیت ها بیشتر لذت می برند چرا که نگران طرز فکر مردم نسبت به خودشان نیستند و آمادگی شکست را دارند. در مقابل بچه های که با برچسب استعداد ذاتی شناخته می شوند، به دنبال ثابت کردن خودشان هستند. تشویق های ساده بهتر جواب می دهند. وقتی به فرزندتان می گویید که خیلی تلاش کرده است و عملکرد خوبی داشته است، او را تشویق کرده اید و به پرورش ذهنیت های صحیح در او کمک کرده اید. بنابراین بچه ها را تشویق کنید اما روی چیزهایی تمرکز کنید که در اختیار آن ها باشند.

5. برای پیروزیت و شکست به فرزندتان فرصت دهید

اگر واقعا می خواهید عزت نفس فرزندتان را تقویت کنید، کمتر او را تشویق کنید و بیشتر به او فرصت تجربه کردن بدهید. یادگیری مهارت های جدید عزت نفس را تقویت می کند نه تشویق والدین. خوشبختانه، برای بچه ها زیر 4 سال تقریبا هر کاری که می کنند جدید است و فرصتی برای یادگیری مهارت ها برایشان فراهم می کند؛ راه رفتن، غذا خوردن، لباس پوشیدن، بازی با اسباب بازی ها و…

چالشی که والدین در این سنین با آن روبه رو می شوند این است که کنار بایستند و به فرزندشان اجازه دهند هر کاری را که می تواند، انجام دهد. اشتباه رایج والدین هم این است که مداخله می کنند و خودشان کارها را انجام می دهند.

اگر چه تماشای تلاش بچه ها سخت است اما نباید از این نکته غافل شد که تا وقتی شکست را تجربه نکنند، از یادگیری مهارت های جدید هیجان زده نمی شوند.

شکست در اولین تلاش ها کاملا طبیعی است و یادگیری کامل یک مهارت هم به تدریج و با تمرین زیاد به نتیجه می رسد. پیمودن جهت شکست و پیروزی است که بچه ها را برای مواجهه با چالش های آینده آماده می کند و این آمادگی، نقش مهمی در زندگی شادتر آن ها دارد.

6. به بچه ها مسئولیت های واقعی بدهید

معمولا اگر احساس کنیم کاری که انجام می دهیم مهم است و مورد ارزیابی دیگران قرار می گیرد، خرسند می شویم. بدون این احساس، می ترسیم از توجه دیگران محروم شویم و پژوهش ها نشان داده اند که این بزرگترین ترس ما است.

به عبارت دیگر ما ذاتا نیاز داریم که دیگران به ما نیاز داشته باشند. کودک هم اگر احساس کند که خانواده به او نیاز دارد، احساس مفید بودن می کند و خرسند تر خواهد بود. برای نمونه، یک کودک 3 ساله می تواند وظایف مهمی را برعهده بگیرد؛ مرتب گذاشتن قاشق و چنگال روی سفره برای ناهار یا کمک به شما برای پوشاندن لباس به خواهر کوچک تر خود.

اینکه کودک چه نقشی را بر عهده داشته باشد، به علاقه و توانایی او بستگی دارد. کاری که می تواند و دوست دارد انجام بدهد را به او بسپارید. کمک های کودک را تصدیق کنید تا احساس کند که نقش مهمی را ایفا کرده است و اعتماد به نفس او بیشتر شود. تا زمانی که این احساس ادامه داشته باشد، خرسندی کودک هم ادامه خواهد داشت.

7. قدردانی را به بچه ها آموزش دهید

مطالعات نشان داده اند سلامتی عاطفی افراد با قدردانی آن ها در برابر چیزهایی که باعث رضایتشان می شود در ارتباط است. پژوهش های مختلف این مطلب را تأیید کرده اند؛ افرادی که به صورت روزانه یا هفتگی عوامل رضایت بخش در زندگی و قدردانی از آن ها را ثبت می کنند، احساس بهتری نسبت به زندگی دارند، خوش بین تر هستند و در رسیدن به اهدافشان پیروز تر عمل می کنند. البته داشتن یک دفترچه و نوشتن این موضوعات برای بچه ها امکان پذیر نیست. پژوهشگران توصیه می کنند تا یکی از اعضای خانواده به کودک کمک کند تا هر روز در ساعت مشخصی، چیزی که باعث رضایت او شده است را با صدای بلند اعلام و در برابر آن قدردانی کند. مهم است که تلاش کنید این کار را به یک عادت تبدیل کنید. این عادت باعث تقویت احساسات مثبت می شود و این احساسات مثبت هستند که یک زندگی شادتر را می سازند.

منبع: Parents