محدودیت تق و لق - مجله تصویر و سرگرمی

از خیابان اصلی اما به درون خیابان فرعی که می رویم، شهر رنگ عوض می نماید و مغازه هایی رخ نشان می دهند که نباید باز باشند؛ اصنافی مانند املاک، لوسترفروشی ها، نمایشگاه های فروش خودرو، فرش فروشی ها و طلافروشی ها و حتی مغازه های فروش لباس. مغازه داران بی محابا با کرکره های افراشته یا نه، با تردید و پنهانی با کرکره هایی که نیمه بازند، جنس خود را می فروشند.

خیلی از صاحبان اصناف 2، 3 و 4 که در پایتخت قرمز فعال باشند، مسائل مالی، پرداخت اجاره بها، چک های پاس نشده و پرداخت مالیات را دلیل بحقی می دانند تا مغازه خود را باز نمایند. آنها معتقدند که اگر دولت یا انجمن صنفی شان از آنها حمایت کند، آنها هم حاضرند کرکره مغازه های خود را پایین بکشند و در قرنطینه 10 روزه همراه با دولت شوند.

تعطیلی؟ ما؟

کرکره مغازه اش را کامل بالا داده تا تمام پارچه های رنگی را که در ویترین مغازه ایستاده اند، به همه نشان دهد. خودش هم با افتخار ایستاده جلوی در مغازه و از بالای پله پیروزمندانه با سینه جلوداده به عابران نگاه می نماید. ماسک سیاهش را با تی شرت و شلوارش ست نموده است. اینجا میدان صادقیه تهران است. وقتی از دلیل باز بودن مغازه می پرسیم، با تعجب می پرسد: مگر ما هم باید تعطیل باشیم؟ بعد جمله اش را کامل می نماید که از اتحادیه به او پیامکی نداده اند. حرف فروشنده دو مغازه آن طرف تر هم همین است. این که نباید تعطیل باشد، این قدر از تعطیلی مغازه اش تعجب نموده که می رود بیرون و از همسایه اش، از مغازه پارچه فروشی می پرسد و بعد دوباره با اطمینان می گوید که بوتیکی ها نباید مغازه را تعطیل نمایند و بعد خودش را گرم صحبت با زن جوانی می نماید که در حال آنالیز بلوزهای نخی است. درون مغازه اش هوا جریان ندارد، هوای درون مغازه اش حتی از هوای دم نموده بیرون هم گرم تر است. در مغازه اش نمی توان بیشتر از دو دقیقه ماند. زن جوانی که مشغول خرید است حالا به سرفه افتاده.

تنها کرکره در ورودی را باز نموده است، در میان انبوه مغازه های بسته خیابان آزادی نمی توان فهمید که این مغازه یک مغازه فرش فروشی است. اگر سر به درون ببریم نقش های رنگارنگ و خوش لعاب فرش ها خودشان را نشان می دهند. فروشنده میانسال به استقبال می آید، وقتی از دلیل باز بودن می پرسیم خود را بی اطلاع نشان می دهد، می گوید که جزو مشاغل گروه یک است و نباید بسته باشند؛ بعد اما زمانی که از دلیل نیمه باز بودن کرکره مغازه سؤال می پرسیم، رئیس شعبه را نشان می دهد و می گوید که تنها یک کارمند است راهش را می کشد و می رود.

احتیاج به فعالیت

بیرون مغازه صف طولانی تشکیل شده است. ده دوازده زن و مرد در فاصله کم پشت سر هم ایستادند. همه جلوی در صرافی به صف شده اند. از خانم جوانی که جلوی صرافی ایستاده، می پرسیم؛ چرا در صف ایستاده است؟ می گوید که راهی سفر به دبی است و هرچه سریع تر باید پولش را تبدیل کند. می گوید که سفر هوایی به دبی باز است و برای این که به ملاقات خانواده برود، تنها ضروری است یک آزمایش کرونا دهد. حتی نمی گردد فکر ورود به صرافی را کرد، همه منتظرند تا اعتراض نمایند. مرد جوانی بی حوصله می گوید که اگر صرافی تعطیل باشد، مردم نمی توانند به کارهایشان برسند. او حتی نمی داند که صرافی ها باید بسته باشند؛ در صف طولانی ایستاده تا صد دلاری را که دارد، به فروش برساند؛ هرچند زیاد هم مطمئن نیست که صراف دلارش را بخرد، اما در صف ایستاده تا شانس اش را برای فروش امتحان کند.

مغازه طلافروشی هم باز است. با این که هیچ مشتری ندارد اما کرکره مغازه را بالا کشیده است. طلافروش جوان هم نمی داند باید تعطیل باشد. می گوید که هر ماه، باید 10 میلیون اجاره بها دهد و اگر 10روز تعطیل باشد، نمی تواند سر ماه و به موقع اجاره را پرداخت کند. می گوید که چهار روز دیگر هم چک دارد، چکی که با وجود محدودیت باید پاس گردد.

تعطیلی خالی

میدان انقلاب شبیه به همواره نیست. نه این که خودرو ها و عابران حضور ندارند، نه. خیابان مانند همواره پرتردد و شلوغ است. پیاده رو هم پر رفت و آمد است، این قدر که باید مراقب بود تا به عابران پیاده برخورد نکنیم؛ میدان انقلاب اما با دیگر روزها فرق دارد. هیچ اثری از مغازه های کتابفروشی و حتی نان فانتزی فروشی میدان نیست، جای تصویر کتاب ها و نان ها را کرکره های یکدست سفید گرفته است.

دادزن هایی که عابران را به درون مغازه ها دعوت می نمایند هم نیستند، موسیقی شلوغ میدان انقلاب از ریتم افتاده است و تنها صدای ناموزون بوق خودرو ها به گوش می رسد. تمام سینماهای میدان هم بسته اند. بیشتر مغازه های خیابان کارگر به سمت جنوب و شمال هم بسته است. به سمت بالا، به سمت چهارراه ولیعصر(عج) هم مغازه ها را با کرکره های یکرنگ پوشانده اند.

در میان شلوغی میدان، در رنگ یکنواخت سفیدی کرکره های پایین کشیده اما یک مغازه کیف فروشی مانند وصله ای ناجور تصویر را خراب نموده است. تمام در ورودی مغازه با کیف های یکدست مشکی، پوشانده شده است. مرد جوان و لاغر اندامی از مغازه بیرون می آید.

مرد جوان حتی ماسک هم به صورت نزده است. بدون توجه به شلوغی میدان انقلاب کیف هایش را مرتب می نماید. وقتی دلیل باز بودن مغازه را از او می پرسیم، چشم های کم فروغش را برای لحظه ای می دوزد به چشم هایمان، بعد نگاهش را می دزدد و با صدایی زیر و بچگانه سر درددلش باز می گردد و گلایه می نماید از مالیاتی که باید پرداخت کند، از کرایه مغازه و حتی از کرایه خانه ای که باید سرماه، به صاحب خانه اش بدهد. می گوید: آن موقع که باید جلوی صف مرغ را می گرفتند کاری نکردند، حالا به فکر بستن مغازه ها افتادند؟ حالا دیگر عصبانی تر هم شده و بعد از ادای هر کلمه، آب دهانش را بیرون می فرستد؛ از باز بودن شهرها در تعطیلات نوروزی می گوید و از این که همه مردم اجازه داشتند به سفر بفرایند. داغ دل پسر جوان تازه شده است. حتی از پشت سر هم می توان شنید که در حال غرغر کردن است.

محدودیت اصلی- فرعی

مغازه های خیابان های اصلی شهر، خیابان ستارخان، آزادی و انقلاب بسته است اما سر که بچرخانیم به سمت خیابان های فرعی، مغازه های باز خودشان را نشان می دهند.

مغازه املاکی و نمایشگاه های خودرو بازند و بدون توجه به محدودیت ها فعالیت می نمایند. مشاور املاکی می گوید: خانواده ای که زمان اجاره بهایش سرآمده باید چه کار کند؟ از طرح افزایش 25درصدی اجاره بها و تمدید اتوماتیک خانه ها که می گوییم، ابرو بالا می اندازد و چشم هایش به تمسخر می خندد. او می گوید که بسیاری از صاحبخانه ها از این قانون تبعیت نمی نمایند و مستاجران مجبورند دنبال خانه بگردند. زن و مرد جوانی وارد مغازه می شوند و دنبال خانه کوچکی برای اجاره می گردند.

کفش فروشی هم باز است و می گوید که روز اول هفته، زمانی که محدودیت ها تازه اعمال شده بود، مغازه اش را تعطیل کرد اما بعد وقتی فهمید همه مغازه های خیابان فرعی باز هستند و کسی به او و دیگر کاسبین کاری ندارد او هم مغازه اش را باز کرد.

در خیابان فرعی که به خیابان انقلاب منتهی می گردد هم می گردد مغازه های لباس فروشی و کتاب فروشی را پیدا کرد که از خلوتی خیابان ها سوءاستفاده می نمایند.

استدلال پسر جوان کتاب فروش برای بازبودن کاملا دلیل فرهنگی دارد. او می گوید: مردم نباید در روزهای کرونایی کتاب بخوانند؟ در روزهای شیوع، آمار مطالعه و خرید کتاب بیشتر شده است.

کرکره های نیمه باز

پاساژ مشهور میدان صادقیه بسته است اما مغازه های اطراف که درشان به سمت خیابان است، بازند. کمی آن طرف تر، کرکره پاساژ طلافروشی مشهور هم نیمه باز است و افراد در آن رفت و آمد دارند. حتی چند خانم هم درون پاساژ دیده می شوند. وقتی از زن میانسالی درباره حضورش در پاساژ می پرسیم، می گوید: حوصله ام سر رفته بود، آمدم بیرون هوا بخورم.

او حتی قصد خرید هم ندارد اما پشت هر ویترین طلافروشی چند دقیقه ای می ایستد و حتی درون چند مغازه می رود و قیمت می پرسد. می گوید تازه از بستر بیماری بلندشده و از در خانه ماندن خسته شده است. بعد می خندد و می گوید که حالاحالاها بیمار نمی گردد! کرکره چند مغازه دیگر هم نیمه باز است و پاهایی را که مدام این پا و آن پا می شوند و به چپ و راست می فرایند، می توان دید. مغازه های خیابان شادمهر نیز که به خیابان ستارخان می رسد یا کاملا بازند یا کرکره شان نیمه باز است. کرکره نمایشگاه خودرو هم نیمه باز است. از لای کرکره نیمه باز، می توان سر خودروی سفیدرنگی را دید که به بیرون سرک می کشد. صاحب مغازه مرد میانسال چاقی است، که روی یک جایگاه کنار کرکره نیمه باز نشسته است. وقتی سرمان را خم می کنیم، نیم خیز می گردد تا کرکره را باز کند و می گوید که باید کار کند و از ترس ماموران انتظامی کرکره مغازه را نیمه باز گذاشته است.

می گوید: زمانی که مالیات و اجاره بهایم را بخشیدند، زمانی که بسته ارزاق آوردند در خانه ام و ماهی چهار میلیون ریختند به حسابم، آن وقت می توانند بگویند در مغازه ام را ببندم و در خانه بمانم. می گوید که بیماری دیابت دارد و بیشتر از هر کس دیگری دوست دارد در خانه بماند اما هزینه های زندگی این اجازه را به او نمی دهد.

لیلا شوقی - جامعه / روزنامه خبرنگاران