آشنایی با عنکبوت ها و رتیل های ایران و مقابله با گزیدگی آن ها - مجله تصویر و سرگرمی

بندپایانی به نام عنکبوتیان

عنکبوت ها از راسته عنکبوتیان و زیر شاخه بندپایان به حساب می آیند. رتیل ها نیز در حقیقت همان عنکبوت های بزرگ هستند. مقدار عنکبوت ها عموما بین 2 میلیمتر تا 25 میلیمتر است و رتیل ها مقدار ای بسیار بزرگ تر و البته ظاهری ترسناک تر و پشمالوتر دارند. در رده عنکبوت ها و رتیل ها می توان عنکبوت های معمولی یا عنکبوت تارتنیک (Araneae)، عنکبوت های شلاقی (Amblypygi)، عنکبوت های خرمن (Opilion e)، عنکبوت های شتری (Solifuge) و عنکبوت های زیر شلاقی (Palpigradi) شناسایی نمود. از این میان، عنکبوت ها و رتیل های ایران بیشتر از نوع معمولی یا رتیل های شتری هستند. بر اساس تحقیقات سال 2015 حدود 45700 گونه عنکبوت و 113 خانواده شناسایی شده است. هر چند از سال 1900 عنکبوت ها را در 20 دسته مختلف قرار داده اند.

در تمام منطقه ها کشورمان می توانید عنکبوت ها و رتیل های ایران را مشاهده کنید. حتی جدیدا سه نوع عنکبوت بیوه سیاه نیز در ایران کشف شده است اما هنوز برای شناسایی این گونه افراد طبیعت دوست بسیاری باید وارد عمل شوند. وجود عنکبوت ها برای کنترل حشرات موذی بسیاری مهم است. بعلاوه خودشان در چرخه غذایی بسیاری از پرندگان و حشرات دیگر هستند.

رتیل ها

بیشتر عنکبوت ها و رتیل های ایران هنوز ناشناخته مانده و این وظیفه افراد طبیعت گرد است تا به شناسایی گونه های مختلف یاری کنند. مقدار رتیل ها بین 2.5 سانتی متر تا 30 سانتی متر متغیر است و دارای 8 پای بند بند هستند. بعلاوه بسیار سریع حرکت می کنند. رنگ رتیل ها نیز به رنگ زرد، زرد پررنگ، قهوه ای کمرنگ و خرمالویی تند مایل به سیاه بوده و پشم های بدن آن، گاهی خیلی کوتاه و گاهی بلند هستند.

در این میان رتیل ها یا همان عنکبوت های شتری نوعی از عنکبوت ها هستند که به عقرب باد یا رطیل شترزنک معروف هستند. در ایران و استان خراسان بزرگ حدود 1000 گونه از آن ها در قالب 153 سرده شناسایی شده که جثه ای بزرگ دارند. بیشتر این رتیل ها در نواحی بیابانی زندگی می کنند. شاید آن ها را در فصل های بهار بیشتر از دیگر فصل ها مشاهده کنید.

راه های مقابله با نیش عنکبوت و رتیل

در مجموع قبلا نیز به شما گفته شد که عقرب ها و رتیل های ایران از شما می ترسند و فرار می کنند. بعلاوه آن ها به انسان به چشم طعمه نگاه نمی کنند که سم خود را تزریق کنند. مثلا اگر عنکبوت یا رتیلی بر روی بدن شما راه برود ممکن است اصلا شما را نیش نزد و تنها دارد راهش را می رود. هرچند گونه های شناخته شده عنکبوت ها در قاره های دیگر همچون عنکبوت بیوه سیاه یا عنکبوت تورفیقی سیدنی زهری مهلک دارند و حتی برای انسان نیز خطرناک هستند اما این گونه ها تا به امروز در ایران شناسایی نشده اند.

اگر عنکبوت و رتیلی احساس خطر کنند ممکن است شما را نیش بزند. در بسیاری از مواقع شما اصلا متوجه نیش زدن آن ها نمی شوید و شاید پس از مدتی در ناحیه گزیدگی احساس سوزش و قرمز شدن داشته باشید.

اگر شما به نیش حشراتی مانند زنبور حساسیت ندارید، پس احتمال حساسیت نداشتن به زهر عنکبوت ها و رتیل ها نیز وجود دارد. با این حال اگر حساسیت داشته باشید باید کم کم سوزش و درد شدیدی را در ناحیه گزیده شده احساس کنید. افرادی که حساسیت دارند، حساسیت خود را به سرعت نشان می دهند. در این مواقع برترین کار رساندن فرد به اورژانس و بیمارستان است تا به او داروهای ضد حساسیت داده گردد. در غیر این صورت شستن محل زخم با آب و صابون، خوردن قرص استامینوفن برای کاهش درد، قرار دادن محل گزیده شده در ناحیه پایین تر از قلب، کمی گذاشتن یخ بر روی محل سوزش می تواند از درد آن تا زمان خوب شدن بکاهد. حتی می توانید از درمان های گیاهی برای کاهش سوزش در ناحیه گزیده شده بهره ببرید. از پمادهای ضد حساسیت نیز می تواند در محل گزیده شده استفاده نمود.

بعلاوه بسته به نوع رتیل و عنکبوتی که فرد مهاجم را نیش زده علائم زیر دیده شده است:

• درد شدید در ناحیه گزش
• سرگیجه و تهوع برای 6 تا 8 ساعت
• انتقال بیماری قانقاریا یا کزاز به انسان

نکته: از قرص آسپرین به هیچ وجه استفاده نکنید.

واقعیت های خواندنی درباره رتیل ها

در اینجا اطلاعات کلی و بسیار جالبی راجع به تمام انواع عنکبوت ها و رتیل های ایران می خوانید. هر آنچه که در بالا گفته شد به صورت خلاصه و تیتر وار در ادامه می آوریم تا اگر فرصت خواندن کل مطلب را نداشتید بتوانید تنها با مراجعه به این تیترها اطلاعات خود را راجع به این گونه از حشرات بالا ببرید.

• مقدار عنکبوت ها و رتیل ها در طبیعت متنوع است: مقدار آن ها می تواند به کوچکی یک ناخن انگشت و یا به بزرگی یک بشقاب غذا باشد.
• بیشتر عنکبوت ها و رتیل ها پرمو هستند، 8 پا و 2 دندان نیش دارند.
• خصوصیات منحصر به فرد آن ها داشتن 8 چشم است اما لزوما به معنی توانایی خوب تماشا آن ها نیست. تنها عنکبوت های جهنده قدرت دید بسیار خوبی دارند. برخی از عنکبوت ها 4 چشم و برخی از انواع غار نشین آن ها هیچ چشمی ندارند.
• در حقیقت نیش عنکبوت ها و رتیل ها همچون نیش زنبور است. با این حساب کشنده نیست. نیش آن ها برای افرادی که به آن حساسیت داشته باشند می تواند خطرناک و دردناک باشد. اگر چه عنکبوت ها و رتیل های ایران می توانند نیش بزند، اما سمی فراوری نمی نماید که آن قدر قوی باشد که منجر به آسیب رساندن به یک انسان گردد.
• عنکبوت ها و رتیل ها زهر خود را تنها برای طعمه های غذایشان استفاده می کنند و کمتر پیش می آید که در هنگام احساس خطر از آن استفاده کنند.

• غذای عنکبوت ها و رتیل های ایران حشرات، مارمولک های کوچک و حتی پرندگان است.
• عنکبوت ها و رتیل ها ابتدا از غذایشان عصاره می گیرند چرا که نمی توانند غذای خود را بجوند. آن ها با تزریق مایعی گوارشی طعمه خود را تبدیل به عصاره غذایی نموده و سپس غذایشان را همچون مایع می مکند. دهان عنکبوت ها و رتیل ها نی مانند است.
• دشمنان عنکبوت ها و رتیل های ایران شامل مارها، سوسمارها، پرندگان، کایوت ها و روباه ها می شوند.
• بدترین دشمن رتیل در حقیقت نوعی زنبور است. زنبوری که به رتیل هاوک (Hawk) مشهور است، عنکبوت ها و یا رتیل ها را فلج نموده و روی بدن آن ها تخم گذاری می نماید. با این کار، لاروهای رتیل هاوک عنکبوت فلج را در حالی که هنوز زنده است، می خورند.
• رتیل ها موهایی جدا شدنی در پشت و شکم شان دارند و با استفاده از آن ها از خودشان در برابر شکارچیان دفاع می کنند. این موها وقتی با شکارچی ها تماس پیدا می کنند، خارش ناخوشایندی را در آن ها به وجود می آورند.
• برترین ابریشم جهان را عنکبوت ها و رتیل ها فراوری می کنند.
• عنکبوت ها و رتیل ها لرزش زمین را زمانی که شکارچی یا طعمه شان به آن ها نزدیک می گردد، می فهمند و سریع پنهان می شوند.

• عنکبوت های نر بسیار کوچکتر از عنکبوت های ماده هستند.
• عنکبوت یا رتیل ماده، حدود 2000 تخم می گذارد که بعد از گذشت 3-1 ماه از تخم بیرون می آیند.
• بیشتر عنکبوت ها و رتیل هایی که از تخم ها بیرون می آیند، به وسیله شکارچیان خورده می شوند.
• طول عمر عنکبوت ها و رتیل های ایران بسته به نر و ماده بودن آن ها فرق دارد. رتیل نر 10-5 سال و رتیل ماده بیش از 20 سال زندگی می نماید.
• رتیل تارانتولا زهری دارد که بسیاری معتقدند این زهر باعث بیماری پایکوبی (با حالت شیدایی) یا تارانتیسم (tarantism) می گردد که یک بیماری عصبی است. درمان آن نیز با پایکوبی امکان پذیر است.

منبع: pestworld.org و دیگر سایت های ایرانی