زرگر ؛ روستایی با ساکنین اروپایی نزدیک تهران - مجله تصویر و سرگرمی

این روستای تقریبا از 200 خانوار تشکیل شده و اصلی ترین شغل مردمانش هم زراعت و پرورش دام و طیور است. زرگری ها با اینکه ریشه خود را از کشورهای خارجی می دانند، به ایرانی بودن و فارسی حرف زدن خود افتخار می نمایند و مذهب آنان شیعه است. در ادامه همراه لست سکند باشید تا با این روستا اروپایی قزوینی و روایت های جالبی که از پیدایششان در ایران حاکی می شود، اطلاعات بیشتری کسب کنیم.

روستای زرگر در کجا واقع شده؟

در جاده تهران قزوین نرسیده به شهرستان آبیک، روستای زرگر در دهستان بشاریات شرقی واقع شده است.

زرگری ها از از کجا وارد ایران شدند ؟

روایات متفاوت و زیادی درباره زادگاه زرگری ها و ساکن شدنشان در ایران وجود دارد. عده ای می گویند آن ها عشایری بودند که سال های بسیار دور به ایران مهاجرت کردند و در بخش های مختلفی از جمله روستای زرگر امروزی ساکن شده اند. همچنین این عشایر رومانی زبان در روستای وسمق استان مرکزی نیز دیده می شوند که به به دلیل نزدیکی با اقوام دیگر، گویش و زبانشان به فارسی تغییر یافته. طبق این نظریه این عشایر کولی هایی بودند که به طور پراکنده به کشورهای مختلف کوچ کردند و به یکجانشینی روی آورده اند، از این جهت متعلق به کشور بخصوصی نمی شوند.

در داستانی دیگر گفته می شود در جنگ های ایران و روم، تعدادی اسیر جنگی بخشوده شده و به آن ها اجازه داده شد تا در خاک ایران اقامت داشته باشند و این چنین این افراد خارجی برای نخستین بار در ایران ساکن شدند.

در یک فرضیه هم گفته می شود اسکندر مقدونی پس از جنگ با ایران و در حین برگشت، فرمان صادر کرد که هر کس از سپاهایان تمایل دارد می تواند در اینجا بماند. عده ای نیز حوالی قزوین روستایی ساختند.

حتی برای زرگر، نامیده شدن اهالی این روستا نیز داستان هایی وجود دارد. برخی می گویند زمانی که برای اهالی این روستا شناسنامه می گرفتند، زنان زیورآلات می ساختند و به همین علت نام روستا را زرگر انتخاب کردند. در داستانی دیگر که قدمت آن به 300 سال پیش بازمی شود گفته می شود: نادر شاه سه برادر طلاکار به نام های احمد، سیف الله و زبدالملک را از امپراطوری عثمانی به ایران آورد و روستای زرگر کنونی به عنوان چراگاه قشقایی به احمد واگذار شد.

زرگری یا رومانو زبانی از تبار هندو اروپایی است که توسط کولی ها مورد استفاده قرار می گرفت. کولی یا جیپسی ها کوچ نشینانی هستند که در سراسر اروپا و بخش هایی از آسیا دیده می شوند. امروزه زبان ساکنین روستای زرگر با زبان های رایج دیگر ایران به ویژه آذری ترکیب شده است و زبان فارسی نیز به عنوان زبان دوم در نسل های قبل تر آموخته می شد که به مرور زمان، فارسی جای خود را به زبان اصلی این روستا داده است.

به گفته همایون زرگر، پژوهشگر و از چهره های شناخته شده روستا، رومانوهایی که در دوران ساسانی وارد ایران شده بودند، بعدها به دلیل سبک زندگی شان و این که یکجانشین نبودند، به نقاط دیگری از دنیا مهاجرت کردند اما شواهدی هست که نشان می دهد گروه دیگری از رومانوها در دوران صفویه دوباره وارد ایران و در ناحیه کنونی روستای زرگر ساکن شده و از همین جا به چند نقطه در ایران مهاجرت نموده اند: مرکز اصلی اقامت رومانوها در ایران همین روستای زرگر بوده و تعدادی از آنها بعدها به مناطق دیگری در کشور مهاجرت نموده اند. در اردبیل 3 ده هست که تعدادی از رومانو زبان ها آن جا ساکن شده بودند، البته طبق آخرین اطلاعاتی که دارم ساکنان این ده ها درحال حاضر به کلی زبان رومانو را فراموش نموده اند و ترکی صحبت می نمایند.

بخش دیگری از رومانو زبان های ساکن ایران در روستای قشلاق زرگرها در شهریار ساکن اند اما مستنداتی هست که گروهی از آنها هم به استان فارس و منطقه ای در خوزستان مهاجرت نموده بودند: در سال 70 در سفری به فارس پیرزنی را دیدم که به طور پراکنده در صحبت هایش از کلمات زبان رومانو استفاده می کرد و آن جا بود که متوجه شدم در میان گروهی از عشایر هنوز این زبان رایج است اما چون آن گروه در کوچ بودند، نتوانستم آنها را پیدا کنم. اینها را همایون زرگر می گوید.

همایون زرگر در مطالعاتی که روی زبان رومانو داشته، یافته هایی به دست آورده که نشان می دهد این زبان در مقطعی تحت تأثیر زبان ترکی رایج در میان ترک های شاهسون قرار داشته و به همین دلیل تعدادی از کلمات شاهسون وارد زبان رومانو شده است. همین شواهد در کنار دیگر مستندات، شاهدی است دال بر این موضوع که رومنواهایی که اکنون در منطقه آبیک قزوین زندگی می نمایند، درواقع بازماندگانی از همان گروهی هستند که در دوران صفویه وارد ایران شده اند.

در دایره المعارف شهرستان شهریار، احمد فرجی در مقاله ای به این موضوع اشاره نموده که زرگرها با استقرار در روم شرقی که ترکیه کنونی است، به عنوان نیروی قزلباش به ایران پیوستند. برخی ها بر این باورند که زرگرها 600 سال پیش، از سمت آناتولی به دلیل ییلاق و قشلاق به ایران آمدند و در دوره صفویه در این مناطق مستقر شدند و تا به امروز توانسته اند زبان زرگری را که به نوعی رومی نامیده می شود، حفظ نمایند.