تحلیل عباس عبدی از زیان تغییرات عظیم در کشور - مجله تصویر و سرگرمی

البته این نحوه استدلال به معنای خاتمه یافتن گفت وگو بود. از این رو به او گفتم که خب اگر کسی هم عین همین استدلال را در برابر شما بیاورد چه خواهی گفت؟ اینکه بگوید منافع تو در گرو تغییرات عظیم است و به دلیل همین منافع از آن دفاع می کنی! روشن است که انگیزه خوانی چاره کار نیست. البته یک نکته را نباید فراموش کرد یا نادیده گرفت و آن اینکه بسیاری و شاید هم اغلب افراد برحسب منافع رفتار و حتی تحلیل می نمایند، ولی اگر کسانی بتوانند این منافع را در چارچوب عمومی بسط دهند و مستدل نمایند ایرادی ندارد. از این رو منافع شخصی من نیز اقتضا می نماید که نهادهای رسانه ای و پژوهش اجتماعی گسترش یابد، چون حرفه من در این دو زمینه است، ولی گسترش این دو حوزه را با تامین منافع عمومی شرح می دهم. توسعه و آزادی رسانه و پژوهش یاری به مدیریت عقلانی و شفاف و نیز تفاهم عمومی می نماید و این تامین نماینده خیر عمومی است. بگذریم. اکنون می خواهم شاهدی دیگر در ادعای خود عرضه کنم. امیدوارم که با این استدلال همدلانه تر برخورد گردد.

10 سال از اتفاقات منجر به بهار عربی می گذرد. تونس، مصر، لیبی، سوریه، تا حدی یمن، سپس عربستان، مراکش و... در این موج سیاسی دچار تحول شدند. چنان شور و شعفی دنیا عرب را فرا گرفته بود که همگان بر آن غبطه می خوردند. این حمایت به اندازه کافی دلیلی بر درستی و مفید بودن آن اتفاقات تلقی می شد. بعضی از این کشورها توانستند به سرعت موج را سرکوب نمایند مثل عربستان. بعضی به جنگ داخلی رسید، مثل لیبی و سوریه، بعضی نیز به تحولات سیاسی تا حدی رادیکال انجامید. تقریبا همه آنها شکست خوردند. بهترین آنها تونس بود. هم به علت بالاتر بودن شاخص توسعه یافتگی و هم به علت رفتارهای مدنی تر احزاب سیاسی آن. از این رو به نظر می رسید که تونس از این موج پیروز بیرون آید و حداقل سرنوشت آن مثل لیبی و سوریه یا مصر نگردد که فروپاشی و ارتجاع کامل را تجربه کردند.

تونس که بهترین فرایند تحول را داشت امروز در چه وضعی است؟ بازگشت آرام به گذشته را در پیش گرفته. نارضایتی در حد بالایی است. همچنان وحدت و تفاهم سیاسی دور از دسترس است. اکثریت به ویژه جوانان چشم انداز روشنی از آینده ندارند. آنان از وضع خود ناراضی بودند که قیام کردند و بهار عربی را ایجاد نمودند ولی کار به جایی رسیده که بهار عربی را بهار ویرانی می نامند، زیرا هیچ چیز دندان گیری نه تنها نصیب آنان نشده، بلکه نسبت به گذشته عقبگرد هم داشته اند. بنابراین برای هر انجام هر اقدام سیاسی و راهبردی، شرح نامطلوب بودن شرایط کنونی کافی نیست، بلکه باید چشم انداز تا حدی روشن هم عرضه کرد. فراموش نکنیم تونس جزو کشورهایی است که جهت تحولات آن در یک دهه گذشته با خشونت کمتر و تفاهم و سازگاری بیشتری اجرا شده است و الا شرایط لیبی، سوریه و یمن حکایت فاجعه باری است که پیش روی همه واقع شده است.

بعضی دوست دارند که بگویند ما با دیگران فرق داریم و به سرنوشت آنان دچار نمی شویم. قطعا فرق داریم، ولی به نظر می رسد که این تفاوت ها در جهت تقویت سناریوی بدتر شدن نتایج است و نه بهتر شدن. آیا این استدلال ها به آن معنی است که هیچ اتفاق ناخوشایندی رخ نخواهد داد؟ قطعا چنین نیست. اگر دست اندرکاران کشور و سیاست داخلی اقدامات موثری پیشه ننمایند، انتظار می رود که دیر یا زود با مسائل عظیم تری روبرو شویم در عین حال ما وظیفه نداریم در فرآیندهای زیانبار مشارکت یا آنها را تایید کنیم. منافع و مصالح جامعه ایران از خلال یک تفاهم تاریخی و ملی و به رسمیت شناخته شدن همه شهفرایندان می گذرد.

امکان شکل گیری چنین تفاهمی از خلال فرآیند اصلاح طلبانه بسیار بیشتر است تا ورود در فرآیندهای رادیکال و ساختارشکن. همچنان که در سال های اصلاحات شاهد تقویت این نوع از تفاهم هم بودیم. به نظر من مردم نیز از چنین فرایندی حمایت می نمایند. اعتراض نسبت به وضع موجود به معنای تایید هر شیوه دیگری نیست. گمان می کنم که مردم همچنان امید دارند شاهد شکل گیری قوی تر یک جریان اصلاح طلبانه برای عبور از شرایط کنونی باشند.